Драматычныя падзеі 1917 г. прывялі да расколу ў расійскім грамадстве і грамадзянскай вайны. Гэта вайна стала сапраўднай трагедыяй для народа. Часам так здаралася, што брат ішоў супраць брата, сын супраць бацькі. Гісторыя распарадзілася так, што пераможцамі выйшлі тыя, хто выступаў за новую ўладу Саветаў, за ідэі, якія прапаведавалі бальшавікі. I доўгі час на хвалях пануючай ідэалогіі ўзносілі імёны толькі прадстаўнікоў перамогшага боку. Героямі былі толькі чырвоныя, белыя — толькі ворагамі. Хаця ўсе яны — прадстаўнікі адной краіны. Усе яны — ахвяры той трагедыі і заслугоўваюць ад

нолькавай спагады і памяці, асабліва цяпер, калі грамадства, хоць і з цяжкасцю, пазбаўляецца той ідэалагічнай зашоранасці, навязанай яму камуністычнай сістс»май. На жаль, час распарадзіўся так, што ў нашых архівах захаваліся толькі прозвішчы ўдзельнікаў грамадзянскай вайны, якія ваявалі ў Чырвонай Арміі. I нават гэтыя звесткі далёка няпоўныя і адрывачныя.

Тым не менш — гэта старонка, хаця і няпоўная, не зусім дакладная, нашай гісторыі, і пакінуць яе без увагі стваральнікі хронікі «Памяць» не маглі.

Сярод нашых землякоў, што змагаліся ў Чырвонай Арміі, асабліва вызначыўся А.З.Папковіч з в. Чарніца, які стаў кавалерам ордэна Чырвонага Сцяга. На Поўначы, у Архангельскай губерні з мандатам ВЦВК дзейнічаў у 1918 г. у якасці агітатара, журналіста «Архангельскай праўды» Уладзімір Канстанцінавіч Ганчарык, ураджэнец в. Кляннік. У час замежнай інтэрвенцыі ён быў пасланы ў Анежскі павет арганізоўваць адпор інтэрвентам і белагвардзейцам. 28 верасня 1918 г. у час наступления на в. Анцыфераўскі Бор Ганчарык загінуў. Было яму толькі 23 гады. На далёкім Каўказе склаў галаву яшчэ адзін наш зямляк   — В.М.Дзерван.

У 1990 г. Смалявіцкім райкомам КПБ быў складзены спіс удзельнікаў грамадзянскай вайны, што пражывалі на той час на тэрыторыі раёна. Вось хто ў ім значыўся:

Смалявіцкі гарпасялковы Савет: Бараніхін Аляксандр Пятровіч (у Чырвонай Арміі ў 1919 — 1922), Бортнік Фёдар Арцёмавіч (1919—1921), Гоцман Міхаіл Антонавіч (19171922), Грак Павел Рыгоравіч (в. Рабы Слуп, 1919 — 1922), Дзяркач Уладзімір Вікенцьевіч (1918—1922), Ляонтаў Данііл Іосіфавіч (19171919), Ляўкоў Пётр Рыгоравіч (в. Прысынак, 1919—1922), Мікуліч Серафім Канстанцінавіч (в. Крыніца, з 1919), Папковіч Адам Паўлавіч (в. Уборкі, 1920 — 1922), Томуць Мікалай Андрэевіч (19191922), Шабан Пётр Фролавіч (19191922).

Верхменскі сельсавет: Баран Мікала* Аляксандравіч (в. Верхмень, 1919—1921) Дулеба Васіль Сямёнавіч (в. Студзёнка 1920 — 1922), Салодкі Емяльян Яфімаві^г (в. Дуброва, 1918 — 1921), Федарові* Мікалай Міхайлавіч (в. Верхмень, 1920 — 1922), Чысты Павел Канстанцінавіч (в Студзёнка, 19181922).

Драчкаўскі сельсавет: Юшко Каленіь Канстанцінавіч (в. Ляды, 1918—1921).

Емяльянаўскі сельсавет: Лашуь Аляксандр Мікалаевіч (в. Каменка, 1917 — 1922), Раткевіч Пётр Іванавіч (в. Ізбіцкае 19171918).

Жодзінскі сельсавет: Казлоўск Мікалай Міхайлавіч (в. Трубянок, 1917 — 1922), Казлоўскі Павел Міхайлавіч (в Трубянок, 19191922), Красоўскі Яка) Герасімавіч (в. Будагова, 1919—1921), На ско Павел Пятровіч (в. Глінішча, 1918 — 1921), Радзюк Міхаіл Пахомавіч (в Высокія Ляды, 1917 — 1921), Сіняўск Канстанцін Пятровіч (в. Яловіца, 1918 — 1921), Шаблоўскі Франц Францаві^ (19191922).

Забалацкі сельсавет: Дзерах Аляк сандр Васільевіч (в. Старына), Кірыльчыь Фёдар Васільевіч (в. Мікалаевічы, 1920 — 1922), Міхейчык Іван Аляксандравіч (в Масцішча, 1920—1921), Мультаг Уладзімір Іванавіч (в. Ганчароўка, 1919 — 1922), Папковіч Міхаіл Ігнацьевіч (в Чарніца, 1920 — 1922), Скуратовіч Міхаі/ Карпавіч (в. Ганчароўка, 1920—1922).

Курганскі сельсавет: Альшэўск Уладзімір Сцяпанавіч (в. Пацічова 1917 — 1921), Баярэвіч Васіль Цімафеев^ (в. Дабраводка, 1919—1922), Кляніцк Мікалай Сідаравіч (в. Кляннік, 1919 — 1921).

Пліскі сельсавет: Гуркоў Уладзімір Алімпіевіч (в. Пеліка, 19201922) Ляшкевіч Ануфрый Францавіч (в. Пліса 1919 — 1921), Шушкевіч Віктар Андрэеві^ (в. Зарэчча, 19201922).

Прылепскі сельсавет: Няхайчык Іваг Мікалаевіч ( в. Ляды, 19191922).

Пятровіцкі сельсавет: Ганісіеўск Уладзімір Браніслававіч (в. Узбарогі 1922), Жалудко Мікалай Лаўрэнцьевіч (в Куляшоўка, 1919—1921), Семіжон Аляк сандр Раманавіч (в. Пятровічы, 1917 — 1920).