3 успамінаў Героя Савецкага Саюза падпалкоўніка В.П.Карповіча

Летам 1935 г. мы пазнаёміліся ў Мінскім аэраклубе. Нас абодвух прывяло сюды жаданне стаць авіятарамі.

Мы, гэта Мацвей Хмяльніцкі, рабочы мінскай кандытарскай фабрыкі «Камунарка», і аўтар гэтых радкоў, студэнт педагагічнага інстытута.

3 таго часу мы былі разам, сталі неразлучным! сябрамі, вучыліся ў аэраклубе, у ваенным авіяцыйным вучылішчы лётчыкаў, служылі разам у адных авіяцыйных часцях на Украіне, у адным авіяцыйным звяне змагаліся з нямецкафашысцкімі захопнікамі ў гады Вялікай Айчыннай вайны.

Нарадзіўся Мацвей Іванавіч у 1918 г. у в. Выгода Смалявіцкага раёна. У канцы 1937 г. яго з групай курсантаў аэраклуба накіроўваюць у Барысаглебскае ваеннае авіяцыйнае вучылішча лётчыкаў. Ён ганарыўся тым, што яму выпала вялікае шчасце вучыцца ў праслаўленым вучылішчы, у якім вучыліся вядомыя лётчыкі В.П.Чкалаў, В.К.Какінакі, І.Т.Мазурук, А.Б.Юмашаў і інш.

Восенню 1938 г. пасля заканчэння вучы

лішча Хмяльніцкага накіроўваюць на службу ў адну з авіяцыйных часцей на Украіне. Перад самай вайной ён асвоіў новы хуткасны знішчальнік МіГ3, на якім удзельнічаў у баях супраць фашыстаў пад Бельцамі і Кішынёвам.

Асабліва памятным і ўрачыстым для 55га знішчальнага авіяпалка быў дзень, калі група з 12 фашысцкіх бамбардзіроўшчыкаў зрабіла спробу прарвацца на Катоўск. Але выдатна арганізаваным вылетам на перахоп восем фашысцкіх каршуноу знайшлі сабе магілу, не дасягнуўшы мэты.

У другім баявым вылеце Хмяльніцкі з групай МіГаў суправаджаў на задание бамбардзіроўшчыкі Су2 у раён г. Бельцы. Калі былі скінуты бомбы на цэль і самалёты ўзялі зваротны курс, з'явіліся «месершміты» і зрабілі спробу напасці на іх. Мацвей кінуўся на перахоп адной з пар «месераў» і ў лабавой атацы трапным агнём падпаліў варожы знішчальнік. Іншыя лётчыкі адбілі атакі яшчэ дзвюх пар «месераў», і нашы бамбардзіроўшчыкі без страт вярнуліся на свой аэрадром.У нашым палку было нямала майстроў паветранага бою. Мацвей быў адным з іх. £н вылучаўся дасканалым валоданнем авіяцыйнай зброяй і асаблівым умением пілатаваць самалёт, а таксама храбрасцю, адвагай і мужнасцю. Сарамлівы і сціплы на зямлі, ён рэзка пераўвасабляўся ў паветры: увесь свой гнеў, сілу і злосць абрушваў на ворага. Асабістым прыкладам ён натхняў лётчыкаў на подзвігі. Менш трох месяцаў праваяваў Хмяльніцкі. За гэты час ён зрабіў звыш 120 баявых вылетаў, удзельнічаў у дзесятках паветраных баёу, у якіх збіў чатыры варожыя самалёты, нанёс праціўніку вялікія страты ў баявой тэхніцы і жывой сіле.

Апошні свой паветраны бой Мацвей правёў 7 верасня 1941 г. на паўднёвы ўсход ад Кахоўкі, у раёне АсканіяНова. У гэты дзень ён атрымаў задачу ажыццявіць паветраную разведку войскаў праціўніка ў нізоўях Дняпра ў раёне Любімаўка, МалаКахоўка, Чарнамораўка ў складзе пары

МіГаў. Задание было выканана, і разведчыкі вярталіся на сваю базу. У раёне АсканіяНова Хмяльніцкі, прыкрываючы вядучага, быў атакаваны двума «месерамі», але своечасова энергічным левым баявым разваротам ухіліўся ад агню варожых самалётаў. Спераду, крыху вышэй Mi Га, аказалася другая пара «месераў», і Мацвей знізу атакаваў варожыя знішчальнікі. Вогненныя трасы прашылі адзін з іх, які тут жа задыміўся, потым загарэўся і пайшоў уніз.

Мацвей, захапіўшыся атакай, не зауважыў, як з боку сонца першая пара «месераў» развярнулася і напала на яго самалёт. Чарга варожага знішчальніка аказалася смяротнай. Самалёт, ахутаны дымам і полымем, стаў рэзка падаць, і лётчык нават не зрабіў спробы выкінуцца на парашуце, напэўна, быў адразу забіты. Мацвей Хмяльніцкі загінуў у няроўным баі, яго самалёт упаў у раёне Асканія Нова.