Аднойчы ў рэдакцыю смалявіцкай раённай газеты, дзе я тады працаваў, зайшла бухгалтар ашчаднай касы Таццяна Вікенцьеўна Стануль і расказала наступную гісторыю.

У самым пачатку вайны, а жыла яна тады ў в. Ліпкі, пайшла яна неяк з дзяўчатамі ў поле. Раптам пачулі: «Каля жыта нашага афіцэра хаваюць!» Пабеглі дзяўчаты туды. Двое жыхароў Ліпак капалі

яму. Забіты ляжаў непадалёку. У яго была ў крыві галава.

Побач з афіцэрам ляжалі яго дакументы. Таццяна ўзяла іх у рукі і паспела прачытаць: «Калацілаў Васіль Мацвеевіч, вёска Дзянісаўка, Пустошкінскі раён, Калінінская вобл.». Але тут нехта крыкнуў: «Немцы!» Усе кінуліся хто куды. Таня дакументы не пакінула. У ляску яна схавала іх пад каранямі дрэва, спадзеючыся пазней забраць і перадаць савецкім уладам.

Але зрабіць тэта тады не ўдалося. У 1944 г., калі родныя мясціны былі вызвалены, Таня спрабавала адшукаць дакументы, але дзе там. Хіба можна было ўспомніць дакладна, пад якое з дрэў у гарачцы тады засунула дакументы. Ды і хіба можна было спадзявацца, што дакументы захаваліся: яны ж не былі загорнуты ў тканіну ці яшчэ ў штонебудзь, а ішлі ж дажджы, снег...

Гэту гісторыю мы надрукавалі ў раёнцы. Выразку з яе я паслаў у калінінскую абласную газету. Шчыра кажучы, неяк не верылася, што за 38 гадоў жанчына магла дакладна захаваць у памяці прозвішча і адрас незнаёмага чалавека, толькі адзін раз

зірнуўшы ў дакументы. А было ёй тады 16 гадоў. А колькі потым было ў яе жыцці падзей складаных, трагічных...

3 Калініна хутка паведамілі, што Пустошкінскі раён адышоў да Пскоўскай вобласці і што газетную выразку пераслалі туды. Хутка прыйшоў адказ і адтуль. Якім жа было наша здзіўленне, калі мы прачыталі: «Так, у вёсцы Дзянісаўка жыў Калацілаў Васіль Мацвеевіч!»

Астанкі загінуўшага воіна былі перанесены ў брацкую магілу на станцыі Чырвоны Сцяг. Яго імя не прапала бясследна дзякуючы цудоўнай памяці беларускай жанчыны.

І.Т.Панчанка.